Blog voor boek Help ik word vijftig
Anne Frank als musical. Kan dat wel? Veel Nederlanders vroegen en vragen zich dat nog steeds af. Toch loopt de productie goed en zijn steeds meer mensen deze gaan waarderen. Niettemin snap ik het wel, die bezwaren tegen zo’n overbekend verhaal in musicalvorm. Dat is ook de reden dat ik nog steeds aarzel om te gaan. Je hebt het hier toch over een stuk entertainment, vermaak rond een zwarte bladzijde in onze geschiedenis, en in dat kader gezien is het verhaal van Anne Frank misschien wel te heftig als gezongen verhaal.Tegelijkertijd is het een unieke vorm van storytelling in een modern jasje. Als door jouw creatieve concept meer mensen zo’n waargebeurd verhaal zien, beleven, onthouden en bovenal ervan leren, heb je iets bereikt.
De makers van de musical Anne Frank zijn dan ook niet de eersten, en zeker niet de enigen die een waar gebeurd oorlogsverhaal in musicalvorm brengen. Denk maar aan Soldaat van Oranje, dat onlangs werd verlengd en in oktober al weer het vijfde jaar ingaat. Daarmee is dit spektakel zelfs de langstlopende musicalproductie van Nederland. Het heeft daarmee meer bezoekers getrokken dan de gelijknamige bioscoopfilm. Jong en oud omarmen het concept, zelfs mensen die normaal gesproken nooit naar een musical gaan. Ze gaan niet voor de liedjes, maar voor het verhaal, de beleving en vertellen hun ervaring door aan anderen. De theaterhangaar is speciaal voor deze voorstelling gebouwd en bevindt zich op een unieke locatie: voormalig militair vliegkamp Valkenburg. Wie te laat komt, kan er niet meer in. De tribune draait namelijk mee met de scènewisseling en dat maakt de voorstelling helemaal uniek.
Zoiets kunnen wij ook, moeten onze zuiderburen gedacht hebben. Zij pakten in het herdenkingsjaar 2014 groots uit met de musical 1914-1918 over, uiteraard, de Eerste Wereldoorlog. En ik moet zeggen: ook deze voorstelling is indrukwekkend. Hier geen tribune die van links naar rechts draait, maar een die tijdens de voorstelling telkens naar voren en achteren schuift en je daarmee echt meeneemt in het verhaal.
Ik zag de voorstelling in september vorig jaar. Ook toen werd het publiek gemaand op tijd te komen en zo kwam het dat ik al ruim voor aanvang van deze middagvoorstelling op de tweede rij zat. Langzaamaan vulden de rijen achter ons zich, tot er geen plaats meer vrij was. Maar de eerste rij bleef voor een groot deel angstvallig leeg, op de kussentjes na. Een kind dat een van die kussentjes wilde pakken, werd gevraagd die vooral te laten liggen. Mijn buurvrouw en ik begonnen al grapjes te maken over het waarom daarvan, tot precies 1 minuut voor aanvang Koningin Mathilda en haar kinderen de zaal binnenkwamen. Ze werden met applaus ontvangen en gingen rechts voor ons zitten. De bijbehorende bodyguard nam helemaal links plaats en ging verveeld op zijn mobieltje kijken. Iets wat hij bijna de hele voorstelling volhield. De stoelen voor ons bleven leeg. Daarmee zaten we onverwachts echt helemaal vooraan.
Klokslag 14.00 uur begon het spektakel en schoven wij vrijwel gelijk met tribune en al naar voren. Zo werden wij in de rol geduwd van het oprukkende Duitse leger dat in 1914 een groot deel van België letterlijk onder de voet liep. Mooie musical? Eerder indrukwekkend. De vele honderden kinderen, figuranten, hoofdspelers, paarden en legervoertuigen uit het verhaal maakten indruk. Je kwam ogen tekort om alles goed te kunnen zien. En dan zaten wij nog op rij twee! Alleen het oprukkende water was mij te nep. Dat doen ze bij Soldaat van Oranje beter, want daarin waan je je echt aan zee. Tja, ook ik ga blijkbaar voor het spektakel.
Aanrader? Zeker. Ook als je niets van de Eerste Wereldoorlog af, krijg je een goede indruk van de verschrikkingen van die tijd en leef je mee met de soldaten in de loopgraven. Bovendien zet zo’n verhaal in musicalvorm je aan tot denken.Dat brengt me terug naar de vraag of oorlog en musical wel samen gaan. Het antwoord luidt ja, mits de boodschap op een integere manier wordt gebracht. En dat is zowel bij Soldaat van Oranje als bij de musical 1914-1918 zeker het geval.
